Geschiedenis | mijnsite

Geschiedenis Luchtmacht

De Koninklijke Luchtmacht bestaat sinds 1913 en is voortgekomen uit de Luchtvaartafdeling van de Koninklijke Landmacht, die op 1 Juli 1913 op vliegbasis Soesterberg is opgericht. Het luchtwapen onderging sinds die tijd grote veranderingen. Van een houten vliegtuig tot een organisatie met jachtvliegtuigen, transportvliegtuigen, helikopters en deskundig personeel.

De Luchtvaartafdeling

De geschiedenis van de Koninklijke Luchtmacht in Nederland is in 1913 begonnen met 1 toestel. Men heeft het voornamelijk opgericht omdat er in die tijd een grote oorlogsdreiging was. De Luchtvaartafdeling, zoals de voorloper van de Koninklijke Luchtmacht heette, groeide vanaf dat moment snel. In deze jaren voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog was er een tekort aan materieel en personeel. Na de eerste wereld oorlog werd er veel bezuinigd op de Luchtmacht, dit deed men omdat men dacht dat er niet snel weer een oorlog uit zou breken.

Tweede Wereldoorlog

In de loop van de jaren 30 ontstaat er een oorlogsdreiging vanuit Duitsland. De Nederlandse regering besluit hierdoor om de Luchtvaartafdeling weer op te bouwen. Helaas was er in de jaren ervoor zo veel bezuinigd dat het nu te laat was om de volledige Luchtvaartafdeeling weer op te bouwen. Er werden wel nieuwe vliegtuigen aangekocht, maar deze konden pas na de Tweede Wereldoorlog geleverd worden. Op 1 juli 1939 werd de benaming veranderd van Luchtvaartafdeling naar Wapen der Militaire Luchtvaart ook wel de Luchtbrigade genoemd. Op 18 Augustus 1939 kondigt de Nederlandse regering het mobiliseren van de Luchtbrigade af. Ze willen namelijk net als in de Eerste Wereldoorlog neutraal blijven. Als Duitsland in mei 1940 binnen valt schakelt de Duitse Luchtmacht genaamd De Luftwaffe praktisch de gehele Nederlandse Luchtbrigade uit. Wel lukt het de Nederlandse Luchtbrigade om toch nog zo'n 350 Duitse vliegtuigen uit te schakelen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog opereerden Nederlandse militaire vliegers vanuit Engeland. In Nederlands-Indië streed de Militaire Luchtvaart in die periode vanuit Australië tegen Japan Voor de grote moed en opoffering van de Nederlandse piloten krijgt de Luchtbrigade aan het eind van de Tweede Wereldoorlog de hoogste dapperheids onderscheiding genaamd het kruis Ridder der 4e Klasse der Militaire Willems-Orde.

Koninklijke Luchtmacht zelfstandig

Na de Tweede Wereldoorlog kwam de straaljager op komst. Aangezien de Nederlandse Luchtmacht zich in de Tweede Wereldoorlog bewezen had werd deze in 1953 zelfstandig en was nu dus geen deel meer van de Landmacht. Ook kreeg het het predicaat ''Koninklijk''. Aangezien de Communisten in Oost-Europa steeds verder hun gebied uitbreidden, groeide de Koninklijke Luchtmacht in de opeenvolgende 10 jaar flink om voorbereid te zijn voor een mogelijke oorlog met het Communisme. Ook werd het een belangrijk partner van het NAVO-bondgenootschap onder leiding van de Verenigde Staten.

Koude Oorlog

De Nederlandse Luchtmacht had tijdens de koude oorlog (1945-1989) een belangrijk aandeel in de NAVO wat betrof de verdediging van West-Europa. Vooral de geleide wapens stonden paraat maar ook jachtvliegtuigen waren beschikbaar.

Ook werd er in 1987 voor het eerst een vrouw opgeleid tot f-16 pilote, wat in die tijd heel bijzonder was.

Na de Berlijnse muur

Toen die Berlijnse muur in 1989 viel was de dreiging uit Oost-Europa voorbij. De aandacht verschoof hierdoor naar vredesoperaties en humanitaire missies. Het uitvoeren van operaties in tot dan toe onbekende omgevingen werd nu een feit. Ook kwam er na 1989 een flinke technologische vooruitgang in de Koninklijke Luchtmacht mede door het gebruik van de computer die in deze periode volop ontwikkeld werd.

Vredesmissies en Noodhulp

Golfoorlog

Ook kwam de Koninklijke Luchtmacht in actie tijdens de Golfoorlog die in 1990 ontstond als reactie op de Irakese bezetting van Koeweit. Nederland stuurde toen luchtverdediging naar Turkije om een belangrijke vliegbasis in Diyarbakir te beschermen tegen Irakese aanvallen met scudraketten

F-16’s boven de Balkan

Midden jaren ‘90 maakten de Nederlandse F-16's deel uit van een NAVO-luchtvloot boven Bosnië-Herzegovina. Hier moesten ze voor de Verenigde Naties het vliegverbod afdwingen. In 1995 namen F-16's deel aan een luchtcampagne. Dit bombardementsoffensief maakte de weg vrij voor het Dayton-vredesakkoord, eind december 1995. De Koninklijke Luchtmacht droeg in 1999 ook bij aan Operatie Allied Force tijdens de Kosovo-oorlog. De operatie was nauwelijks een paar uur oud, toen een Nederlandse F-16 een Servische MiG-29 neerschoot. De Nederlandse F-16’s voerden bombardementen uit en luchtverkenningen. Na de Kosovo-oorlog bleven de F-16’s tot 2001 actief boven de Balkan.

Luchttransport en helikopters naar Afrika

Ook zijn er tussen 1995 tot heden veel transportvliegtuigen en helikopters naar Afrika gevolgen om hier hulp te verlenen aan oorlogsslachtoffers en slachtoffers van rampen. De Nederlandse Luchtmacht was in Afrika vooral actief in Rwanda, Congo en Sierra Leone. Ook worden er nog steeds aanvalshelikopters naar Somalië gestuurd om hier piraterij te bestrijden.

Na 11 september 2001

Na terroristische aanslagen op de Twin Towers in New York en het Pentagon in 2001 kwam Afghanistan in beeld.. De Nederlandse luchtmacht deed vanaf begin 2002 mee. Eerst met F-16’s in de strijd tegen terrorisme, en later door de grondtroepen van de NAVO-missie ''ISAF'' te ondersteunen met helikopters, transportvliegtuigen. Sinds juli 2013 is men hiermee opgehouden en is de Afghaanse regering zelf verantwoordelijk voor de veiligheid van het land Afghanistan.

F-16’s boven Libië

In 2011 heeft de Luchtmacht met F-16’s en een KDC-10-tankervliegtuig deel genomen aan Operatie Unified Protector. Deze NAVO-operatie duurde tot het einde van het bewind van Khadaffi. De missie richtte zich op het beschermen van de bevolking, en het handhaven van de no-fly zone boven het land.

Noodhulp

Tijdens de vredesmissies door heeft de Koninklijke Luchtmacht wereldwijd veel hulp na orkanen, aardbevingen en overstromingen geleverd. In 1998 vloog de luchtmacht bijvoorbeeld hulpvluchten naar het door de orkaan Mitch getroffen Honduras. Voor vluchtelingenhulp van de Verenigde Naties transporteerde de Luchtmacht in 1999 onderdelen voor noodwoningen naar Kosovo. Ook werden er zoekteams, hulpgoederen en medicijnen ingevlogen na aardbevingen in onder meer Iran (2003) en Haïti (2010). Ook wisten Nederlandse Cougar helikopters tijdens een ISAF-missie in Afghanistan vele mensen uit een overstroming te redden.