​

De F-35 Lightning II is een multirole gevechtsvliegtuig. Dit betekent dat het toestel voor verschillende taken kan worden ingezet. De F-35 vervangt op termijn het F-16-jachtvliegtuig, dat sinds 1979 in gebruik is. Het is een zogenoemd ''5e generatie gevechtsvliegtuig'' met een uitgebreider sensorenpakket dan vorige generaties en stealth-eigenschappen. Dit maakt het minder zichtbaar voor (vijandelijke) radar.

De 6 hoofdmissies die de F-35 moet kunnen uitvoeren zijn:

• Offensive counter air/sweep: het bevechten van luchtoverwicht door het aanvallen van vijandelijke vliegbases en vliegtuigen (boven vijandelijk grondgebied);

• Defensive counter air/cruise missile defence: het behouden van luchtoverwicht door inkomende aanvallende vliegtuigen en kruisraketten aan te vallen (luchtverdediging). Hier valt ook bewaking van het eigen luchtruim onder (QRA-taak);

• Suppression/destruction of enemy air defences: het onderdrukken/vernietigen van vijandelijke luchtafweersystemen en bijbehorende commando- en vuurleidingssystemen op de grond;

• Air interdiction: het aanvallen van logistieke en communicatielijnen diep in vijandelijk gebied. Dit zijn langeafstandsmissies die om een groot bereik en zelfbescherming vragen;

• Close air support: het verlenen van directe steun aan grondtroepen die in contact zijn met vijandelijke troepen. Grote precisie is cruciaal, bijvoorbeeld om slachtoffers onder eigen troepen te voorkomen;

• Non-traditional intelligence, surveillance, reconnaissance: het verzamelen van inlichtingen, het bewaken van een gebied en het uitvoeren van verkenningsmissies (met behulp van de eigen sensoren). Het delen van deze informatie en inlichtingen met eigen troepen op de grond maakt hier deel van uit.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Stealth

De stealth-eigenschappen van de F-35 zijn het best als de bewapening onder de huid van het toestel zit. Afhankelijk van een missie en de dreiging is het mogelijk wapens extern te monteren. Door de stealth-eigenschappen is de F-35 moeilijker te detecteren door vijandelijke radar. Zo kan het toestel gemakkelijker ongezien vijandelijke doelen naderen. Dit geeft de F-35 een groot voordeel tijdens luchtgevechten. Daarnaast kan het toestel makkelijker vijandelijke stellingen en radarsystemen ontwijken.

​

​

Sensoren

Om bijvoorbeeld de wapens te geleiden en informatie te verzamelen heeft de F-35 verschillende sensoren:

• de AN/APG-81-radar, een geavanceerde radar die over verschillende frequenties uitzendt en daardoor moeilijker te detecteren is; 
  een infrarood doelzoeker onder de neus;

• het AN/AAS-37 waarschuwingssysteem; verschillende sensoren verspreid over het toestel waarschuwen voor naderende radar- én infraroodgeleide raketten. Laatstgenoemde raketten richten zich op de hitte van de uitlaat van de F-35. Het andere type zoekt zijn doel met een eigen radar.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

Technische informatie F-35

• fabrikant: Lockheed Martin

• aantal: 37 (gepland)

• lengte: 15.67 meter

• spanwijdte: 10.67 meter

• aantal ophangpunten: 11 (4 intern, 7 extern)

• leeg gewicht: 13.198 kilo

• maximaal take off-gewicht: 30.886 kilo

• motorvermogen: 40.000 Lbs

• snelheid:

• bereik: 2.200 kilometer (zonder bijtanken)

Nederland heeft inmiddels 2 F-35A-toestellen gekocht. Dit is de CTOL-versie (conventional take off and landing). Deze start en landt op normale banen. Niet door Nederland aangeschaft, zijn de versie die verticaal kan starten en landen (F-35B) en die voor vliegdekschepen (F-35C).

De Nederlandse vliegtuigen staan in de VS en worden gebruikt voor het testen van de mogelijkheden en het trainen van de vliegers. Technici leren sleutelen aan het nieuwe toestel. In maart 2015 bestelde Nederland de volgende 8 F-35’s, die worden vanaf 2019 geleverd.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

In ontwikkeling

De F-35 is nog in ontwikkeling. Samen met de Verenigde Staten en Groot-Brittannië test de Nederlandse luchtmacht het nieuwe vliegtuigtype en de (wapen)systemen aan boord. Eind 2015 werd bijvoorbeeld het interne 25mm-boordkanon voor het eerst vliegend afgevuurd. Het Nederlandse detachement test de bewapening begin 2016. Dit gebeurt tijdens de zogenoemde operationele test- en evaluatiefase. In deze fase wordt ook gekeken hoe het vliegtuig, alleen en in samenwerking met andere wapensystemen (andere vliegtuigtypen, marineschepen, grondgebonden systemen) verschillende scenario’s uitvoert. Zo wordt direct kennis en ervaring opgedaan met het nieuwe toestel.

​

​

Naar Nederland

In 2015 en 2016 testen de VS, Groot-Brittannië en Nederland de F-35 uitgebreid. In 2017 worden de meer bijzondere mogelijkheden van het vliegtuig getest. Het operationele testprogramma is in 2018 klaar. Het is de bedoeling dat de eerste F-35 halverwege 2016 (tijdelijk) naar Nederland komt. Het land kan dan kennismaken met het toestel, vooruitlopend op de definitieve komst in 2019. 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​